Günün ilk saatlerinde kolay işleri seçip depresyonu yenin

[PESTEMAL]

Günün ilk saatlerinde kolay işleri seçip depresyonu yenin

Günün ilk saatlerinde kolay işleri seçip depresyonu yenin
Mutlaka tedavi edilmesi gereken ve tedavisi mümkün olan yaygın bir hastalıktır depresyon... Depresyonun belirtileri her kişiye göre farklılık gösterir. Kendinizi yorgun ve bitkin hissediyorsanız depresyonda olabilirsiniz. En iyisi bir günü parçalara bölün, hoşunuza gidecek şeyler yapın, sabahları kolay işlere öncelik verin

İstanbul Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı Konsültasyon-Liyazon Psikiyatrisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Sedat Özkan, depresyonun dikkat edilmesi gereken önemli bir sağlık sorunu olduğunu ve bunun zayıflık olarak algılanmaması gerektiğini söylüyor. En sık görülen ruhsal bozukluk olan depresyonun Türkiye'deki yaygınlık oranının yüzde 9-20 olarak saptandığını dile getiren Prof. Dr. Özkan, şöyle konuşuyor: "Depresyon herhangi bir zamanda ortaya çıkabilir. Ama en sıklıkla 24-40 yaşları arasında görülür. Her 4 kadından biri ve her 10 erkekten biri, hayatlarının bir döneminde depresyon geçirir.

Yaşam kalitesi bozulabilir

İntihar riski sağlıklı topluma göre 30 kat fazladır, uygun tedavi alamayan depresyonlu hastaların yüzde 15'i intihar eder. Depresyon yaygın oluşunun yanı sıra yol açtığı yeti yitimi ve riskler nedeniyle de önem taşır. Depresyondaki kişilerde sağlık harcamaları ve işten uzaklaşma daha yüksektir. Yaşam kalitesi ileri düzeyde bozulabilir. Depresyonlu hastalarda iş görmezlik, sağlıklı bireylerden 5 kat fazladır. Hekime başvuran insanlar, bedeninin yanında ruhsal durumunu da anlamaya çalışmalıdır. Bu insanların fiziksel yakınmaları ile ruhsal-duygusal durum, stresli yaşam olayları arasında ilişki vardır. Hastanın çok yönlü, yani biyo-psikososyal ve çevresel bütünlüğü içinde ele alınması, kapsamlı bir değerlendirme yapabilmek için, ele alınan kişinin kendisi ve çevresiyle ilgili yeterli bilgilerin toplanması gerekir. Tüm bu bilgiler toplanırken kişinin, davranışları açısından (hekim tarafından gözlemlenen, kendisi ve çevresi tarafından anlatılan davranışlar), dinamik açıdan (bilinçli ve bilinçdışı aile dinamikleri, motivasyonlar), sistemik açıdan (fiziksel, yapısal sistemlerin yanı sıra ego yapısı ve aile yapısı vb.) durumları gözlemlenerek değerlendirilir. Böylece belirtilerin ya da yakınmaların o kişi için geçerli olan anlamı, belirtinin ortaya çıkmasında tetikleyici olabilecek etkenler, belirti ya da belirtilerin kişide yarattığı etkiler ve tüm bunların içinde yaşadığı ortam çerçevesinde anlamı gözlemlenerek belirlenir. Hasta kendini iyi hissetmeye başladıktan sonra eğer tedavi erken kesilirse yeniden eski depresif duruma dönüş olabilir ve bu nedenle tedaviyi yarım bırakmamak gerekir."

Düşüncelerinizi gözden geçirin

Olumsuz düşüncelerle mücadelede ilk adım, 'nasıl düşündüğünüzü' ve bu düşüncelerin 'duygularınızı nasıl etkilediğini' fark edebilmektir. İkinci adım da, daha gerçekçi ve alternatif düşünceler üretmeye çalışmaktır. Olumsuz düşünceleri sorgularken, kendinize şu soruları sorun:

Düşüncenizi destekleyen kanıtlar var mı, varsa neler?
Olaya farklı yönlerden bakmak mümkün mü? Farklı bakış açıları olabilir mi?
Düşünceler kendinizi nasıl hissetmenize yol açıyor? Sizi nasıl etkiliyor?
Bu olaya farklı yönlerden bakmayı ihmal mi ediyorum?
Başka biri benzer bir durumda ne düşünürdüm?
Bu şekilde düşünmek bana yardımcı olabilir mi, yoksa engel mi oluşturur?
Eğer depresyondaysanız;

Kişiliğinize, ilgi alanlarınıza yönelik uğraşılarınıza devam edin. Kendiniz için bir hobi geliştirin.
Yalnız kalmamaya, diğerleriyle iletişime özen gösterin.
Olumsuz düşüncelerinizin farkına varmaya çalışın. Gerçeğe uygunluğunu sınayın.
Alternatif düşünce tarzı geliştirmeye çalışın.
Kendinizi daha iyi hissetmeye başlayana kadar evlilik, iş ya da para konularında önemli kararlar vermekten kaçının.
Depresyonun bir hastalık olduğunu kabullenin ve bir uzmana danışın.
Düşünce ve davranışlar yavaşlıyorsa depresyon kapıda

Her zaman yaptığınız şeylerden eskisi gibi zevk alamıyorsanız,
Çevrenizde olup bitenlere karşı ilginiz azaldıysa,
Hemen her gün yakınlarınızın da fark ettiği şekilde konuşma, düşünce ve davranışınızda yavaşlamadan yakınıyorsanız,
Karar vermekte, etkinliklere başlamakta ve sürdürmekte zorluk çekiyorsanız,
İştahınızda azalma veya artma varsa ve istemediğiniz halde kilo alıyor veya veriyorsanız,
Hemen her gün uykuya dalmakta güçlük çekiyor veya sabahları istemediğiniz halde erken uyanıyor veya gece sık sık uyanıyorsanız,
Yorgunluk, bitkinlik ve enerji kaybınız olduğunu hissediyorsanız,
Bedeninizde nedeni bulunamayan ağrılar, nefes darlığı, baş dönmesi, mide bulantıları, gaz hissi, ishal-kabızlık dönemleri gibi yakınmalarınız varsa,
Cinsel istekleriniz azalmışsa,
Düşüncelerinizi belli bir konuya yoğunlaştırmakta zorlanıyor ve güçlük çekiyorsanız,
Zihninizin karmakarışık olduğunu hissediyorsanız,
Değersizlik, kendini beğenmeme veya suçluluk duyguları sizi rahatsız ediyorsa,
Yineleyen biçimde "Ölsem de kurtulsam" diye düşünüyorsanız,
Aklınıza intihar düşünceleri takılıyor veya intihar planları yapıyorsanız, depresyonda olabilirsiniz.
Depresyon riskinin arttığı durumlar

Daha önce geçirilmiş depresyon öyküsü,
Ailede depresyon öyküsü, intihar girişimi,
Alkol-madde kullanımı,
Kadın olmak,
Kronik fiziksel bir hastalık olması,
Sosyal destek sistemlerinin yetersizliği,
Yalnız yaşama,
Başka bir psikiyatrik bozukluk olması,
Zorlayıcı yaşam olayları,
Travmatik çocukluk dönemi,
Erken dönemde anne kaybı,
Göç edenlerde de sıklıkla yüzde 44 oranında saptanan depresyon; kendisini baş ağrısı, karın ağrısı, yorgunluk hissi ve uykusuzluk gibi belirtilerle ortaya çıkarıyor. Yaşlılıkta görülen depresyonda da bedensel belirtiler daha sık oluyor.

Depresyondan kurtulmak için öneriler

İlaçlara ilave olarak düzgün beslenmek, düzenli egzersiz yapmak ve aile çevrenizden destek de tedaviyi olumlu etkileyecektir. Buna ek olarak;
Gereksiz müdahale, tetkik ve reçeteden kaçınmak,
Duygu ifadelerinin desteklenmesi,
Düşünce dilindeki yanlış genelleştirmeler, negatif yorumlar ele alınmalı,
Yeni ilgi ve uğraş, kendini ifade etme alanları sağlanması yararlı olur.
Daha aktif olmak,
Kendiniz, yaşamınız ve geleceğiniz ile ilgili düşünce biçiminizi gözden geçirmek,
Düşünceleri yeniden yapılandırmak ("Başka nasıl düşünebilirim?" gibi)
Düşünce hatalarını yakalamaya çalışmak,
Depresyondan kurtulmak için yapılacak ilk şey günlük faaliyetleri artırmaktır. İkinci adım, yapmak istediğiniz şeyleri kaydedip, bununla ilgili günlük planlar yapmaktır.
Her akşam ertesi gün neler yapabileceğinizi düşünün.
Yapabileceklerinizin bir listesini hazırlayın.
Günün ilk saatleri için nispeten kolay işler planlayın.
Eğer bütün günü planlamak zor gelirse, günü parçalara bölün.
Planladığınız şeyler ne çok kolay, ne de çok zor olsun.
Planınızda hem hoşunuza gidecek işlere, hem de yapmak zorunda olduğunuz işlere yer verin. İkisini dengelemeye çalışın.
Şu günlerde yapmaktan hoşlandığınız hiçbir şey olmayabilir. Bu durumda eskiden yapmaktan zevk aldığınız işleri düşünün.
Sizi çok zorlayacak birden fazla işi aynı gün için planlamayın.
Kendinizi yüreklendirin.
Esnek olun.
Yedek faaliyetler planlayın.
Planlarınız uygulanabilir olsun.
Yaptıklarınızı gözden geçirin.
Sabırlı olun.