Kadınlara özel cami olur mu?

[erce169]

Kadınlara özel cami olur mu?

Kadınlara özel cami olur mu?
İstanbul Mütfüsü Mustafa Çağrıcı, talep gelmesi halinde bir kaç caminin sadece kadınlara tahsis edilebileceğini söyledi ve yeni bir tartışmanın ilk sinyallerini verdi.
07 Şubat 2006 06:48
Yazı boyutunu büyütmek için


İşte İstanbul Müftüsü Prof. Dr. Mustafa Çağrıcı'nın Yeni Şafak'tan Fadime Özkan'a yaptığı açıklamalar:

Din, dinin pratikleri ve dindar insanlar gündemden hiç düşmüyor. Tüm dünyada dine ve mistisizme yöneliş artarken Türkiye'de din, magazinleştikçe medyada yer alabiliyor ancak. O yüzden, ilahiyatçıların da dahil olduğu tartışmaların ardı arkası bir türlü kesilmiyor. Bir yere de varılmıyor. Geleneğin kimi uygulamalarında kadınların ikinci plana itilmesinden kaynaklanan rahatsızlıklar, kadınlar ve erkekler tarafından bir süredir dile zaten getirilmekteydi. Çamlıca'da yaşanan ve büyük yankı bulan 'baş açık karma namaz' gibi 'şov'a ayarlı çıkışlar ise o süreci iyice görünür kıldı ve bu alanda vakit geçirmeden yeni bir yapılanmanın gerekli olduğunu fark ettirdi. Dinin kadına bakışını, kadınların ibadethanelerdeki yerini, kadınlara cami tahsisi yapılıp yapılamayacağını ve merak ettiğim her şeyi sorduğum İstanbul Müftüsü Prof. Dr. Mustafa Çağrıcı, sorularımı içtenlikle cevapladı. Bazı sorularımda 'teyp olmasaydı daha rahat konuşurdum aslında' dedi ama hiç bir sorumu da cevapsız bırakmadı. Uzmanlık alanı İslâm felsefesi olan Çağrıcı, iki yıl, üç aydır İstanbul Müftüsü. Görevini şeyhülislamlık makamının mekanında sürdürüyor. Kadınların aleyhine işletilen gelenekteki kimi uygulamaların eleştirilebileceğine inanan Çağrıcı, Kur'an-ı Kerim'de de, Peygamber'in uygulamalarında da böyle bir cins ayrımcılığının olmadığını söylüyor ve ekliyor: "Bizim bu konuda herhangi bir kompleksimiz yok".


* * *

Kadınlar açısından camilerin İslam'ın ilk yıllarındaki kullanımı ile bugünkü kullanımı arasında ne tür farklar var?

Peygamberimiz zamanında camiler kadın erkek fark etmeden tüm Müslümanlara açıktı. Durum daha sonra farklılaştı. Bunu, İran geleneğine bağlayanlar da var, Hıristiyanlıktan gelen Bizans'tan kalma geleneğe bağlayanlar da.

O dönemde kadınlar cemaatin içinde miydi?

Kendilerine tahsis edilen kısımdaydılar yine. İmam erkek olduğu için erkekler önde, kadınlar ve çocuklar arkadaydı. Kadınlara ayrılan bölüm ön safa doğru da olabilir pekala. Dini bakımdan belli ölçüler çerçevesinde kısıtlayıcı herhangi bir durum olmadığı gibi, Diyanet olarak, din adamı olarak bizim de bir kompleksimiz yok. Cinsler arasında farklılık gözetmeyiz.

Cemaatin kadınlara tepkisi olabiliyor ama.

Bu tür hoyratlıklara zaman zaman ben de şahit oluyorum maalesef. Bu dini bir sorun değil gelenekten gelen sosyolojik bir sorun.

Cemaati bu konuda bilgilendirmek, dönüş-türmek için bir şeyler yapmak gerekmez mi?

Peygamberi uygulamaları hatırlatarak cemaati dönüştürmek bizim görevimiz. Bunu da yapıyoruz ama toplum psikolojisini dikkate alarak, kırıp dökmeden yapmak durumundayız.

KARMA NAMAZ OLAYINI ALTI AYDIR BİLİYORDUM

İstanbul Müftülüğü'nün kaç kadın çalışanı var? Neler yapıyorsunuz kadınlar için?

Fetva verebilen iki din hizmetleri uzmanımız var. Kur'an kurslarımızda 300'e yakın hocamız, 30'a yakın vaizemiz var. Vaizelerimiz camilerde ve ilçe müftülüklerinde irşat hizmetleri yaparlar. Kadınlar için yılda 400'e yakın etkinlik yapıyoruz

İstanbul camilerinin kaçı kadınlara da açık?

2900 civarındaki camimizin üçte ikisinden fazlasında bayanlara mahsus cemaat yerlerimiz var. Namaz kılabilir, vaaz dinleyebilirler.

Daha fazla kadın çalışanınız olsaydı ve daha etkin çalışmalar yapabilseydiniz, karma namaz olayı yine de yaşanır mıydı? Bu tür olaylarda kendinize nasıl bir pay çıkarıyorsunuz?

Yaşananların, bayanlarla ilgili hizmetlerimizi artırmamıza neden olduğunu söylemeliyim. Şu anda bayanlara verdiğimiz hizmetler yeterli değil çünkü çok ciddi bir talep artışı var.

Çamlıca'daki Subaşı Camii'nde baş açık karma namaz kılındığından önceden haberiniz var mıydı, yoksa siz de bizimle birlikte mi haberdar oldunuz?

Yaklaşık altı ay öncesinden haberim vardı. İlçe müftümüze ve cami imamına 'Bu arkadaşlara yaptıkları uygulamanın yanlış olduğunu anlatın ama kırıcı olmayın, itişip kakışmaya, olumsuz bir duruma da meydan vermeyin' dedim. Onlar da olgun davrandılar.

Diyanet'i haberdar ettiniz mi durumdan?

Hayır. Lokal bir olay olarak görüyorum bunu.

Camilerde bu tür farklı uygulamalarla ilgili başka bilgiler de geliyor mu size?

Görev süremde bu derecede bir uygulama bilgisi hiç gelmedi. O, istisnai bir durumdu.

KADINLARA CAMİİ FAYDALI AMA İMAMETTE ZİHNİM NET DEĞİL

Tamamen kadınların kullanımına sunulmuş 'kadınlara mahsus cami' olabilir mi?

Ben şahsen, eğer kadınlar talep ediyorlarsa, sadece onlara hizmet veren birkaç caminin olmasını faydalı buluyorum. Yalnız bu, orada kadınların imam olup kadınlara namaz kıldırmasını içermeli midir, o konuda zihnim net değil doğrusu. Alimler kadının kadına imameti caizdir demişlerdir. Peygamberimiz zamanında da uygulanmıştır bu.

Neden endişe ediyorsunuz o halde?

Dinle ilgili sorunlar dinin kendi kaynaklarından gelmiyor bana göre. Dinin tarihteki uygulamasından yani geleneklerinden geliyor. Geleneğin inkarı toplumun kimliğinin inkarı demektir ama gelenek doğma da değildir. Eleştiriden geçirilmesi hak ve görevdir.

Kadınlara cami tahsis etmeyi daha önce düşünmüş müydünüz?

Ramazan'da uygulamayı düşündüm, fikrimi arkadaşlarımla paylaştım ama faydalı olmayacağı sonucuna varıldı. Olursa, kadınlar mevlit programları düzenlerler, kendi vaazlarını yaparlar, kasideler okur, hatim duası yaparlar, vakit geldiğinde namazlarını kılarlar. Bunun olmasını arzu ediyorum ama toplum nasıl tepki verir, hayır işleyelim derken yanlışlara mı neden oluruz diye endişe ediyoruz. Bakacağız.

Kadınlardan yoğun olarak cami talebinin gelmesi etkili olur mu sonuç almakta?

Elbette. Kadınlar taleplerini iletmeli ki onlardan güç alarak "Bu ülke nüfusunun yarısı kadın. Kadınlar bizden dinimizin ilkelerine uygun, makul, masum haklar talep ediyorlar. Ben de onların haklarını vermek için bu girişimde bulunuyorum" diyebileyim.



Fetva siparişiyle hiç karşılaşmadım


Görev alanınız itibariyle hem Kur'ani hükümlere, hem de yasalara ve yönetmeliklere tâbisiniz. İkisinin birbirine uymadığı durumlarda ne yapıyor, ne hissediyorsunuz?

Mevcut yasal gerçeklik ile dinin temel kaynakları arasında bir çakışma var ya da yok, bu çok tartışmalı bir konu. İslam dininde, mutlak dini otorite diye kabul edilen bir kurum yok. Hıristiyanlık'ta var. Diyanet İşleri Başkanlığı devletin, çağın şartları gereğince oluşturduğu resmi bir müessese. Görevi de devletin topluma vermek istediği din hizmetini devletin yasaları çerçevesinde yürütmek. Görev sürem boyunca İslam dininin kaynaklarıyla çelişkiye düştüğüm herhangi bir nokta olmadı. Samimiyetle söylüyorum.

Diyelim ki karşılaştınız, tavrınız ne olur? İnanmadığım istikamette fetva vermemek olur.

Görev süreniz bitmeden mutlaka gerçekleştirmek istediğiniz bir proje var mı?

Amacımız, modern dünyada doğru düzgün bir din hizmeti vermek. Bunun için de doğru yapılanma sağlamak. İstanbul Müftülüğü dış dünyayla bağlantılı. Bu yüzden dil bilen elemanlara, araştırmacılara ihtiyaç var. Çok değerli bir arşiv olan şer-i siciller için modern bir arşiv gerçekleştirmek istiyorum ama kadrom yok. En önemli sıkıntıysa mekan darlığı. İnternet teknolojisinden faydalanmak istiyorum ama kadrom yok. İstanbul Müftüsü'nün ve müftü yardımcılarının odasına bilgisayar; müftülüğe internet benimle birlikte, benim dönemimde girdi.

Yani iki yıl önce! Nasıl bu kadar gecikilmiş?

Arkadaşlar gerek görmemişler. Şimdi eski kayıtlar da dahil olmak üzere önemli çalışmaları internet'e girmeye çalışıyoruz.

Diyanet İşleri Başkanı olmak geçiyor mu aklınızdan?

Hayır böyle bir şey düşünmedim, hevesim de yok.


Meslek içi eğitimlere çok önem veriyoruz


Çağ, toplum, insan değişiyor, gelişiyor. Din görevlilerinde ise zamanla mesleki deformasyon yaşanabiliyor. Bunun önüne geçmek için hizmet içi eğitim yapıyor musunuz?

Görevlilerimizi hem Kur'an'ı, ezanı güzel okuma gibi mesleki açıdan, hem de genel kültür açısından geliştirmek için çalışmalar yapıyoruz. İstanbul Müftülüğü adlı seri konferanslarımıza bini aşkın görevlimiz katılıyor.



İZİN GÜNÜNDE NAMAZ KILMAYAN İMAMA NE OLUR

Bir imam izin günlerinde namaz kılmasa, bu da bilinse, ne olur, başına ne gelir?

Mevzuata göre din görevlilerinin, görevleri-nin gerektirdiği tedbirleri almaları, dini, ahlaki özelliklere sahip olmaları gerekiyor. Söylediğiniz gibi olursa, disiplin ve idari önlemler alınır. Ama adamı yerinden pat diye almıyoruz, tedbirleri aşamalı uyguluyoruz. Hâlâ devam ediyorsa içeride bir göreve, büro memurluğuna çekiyoruz.

İMAMLAR ÜCRETLERİNİ NAMAZ KILDIRDIKLARI İÇİN ALMAZLAR

İmamlar cemaate namaz kıldırırken kendi namazlarını da eda ediyor, bunun için de ücret alıyorlar. Görev icabı kılınan namazın durumu nedir hocam? Bu konuda fetva var mı?

Bu konu Osmanlılarda çok tartışılmış. Din adamlarının aldığı maaş, namaz kıldırmaları ya da namaz kılmaları karşılığında aldıkları bir ücret değil. Sabah saat 5'ten, yaz günleri gece 23'e kadar caminin açık tutulması, talep halinde Kur'an öğretilmesi, dini bilgilerin verilmesi gibi hizmetler karşılığında alıyorlar maaşlarını. Dolayısıyla o maaş, dini açıdan zorunlu olmadıkları diğer dini hizmetleri içindir. Osmanlı'da din görevlilerine maaş verilmesi böyle bir fetva ile başlamış.

MAAŞLAR DÜŞÜK AMA ZAM KAVGASI YAPMAYIZ BİZ

Memurlar içinde en düşük maaşı din görevlileri alıyor. Ücret zammı ve haklar için sendikalaşabiliyorlar mı?

Bir hayli üyesi var sendikalarının ama diğer meslek alanlarında olduğu kadar aktif değiller. Sendikacılık çıkar için yapılır. Bu da doğaldır. Ama şunu takdirle söylüyorum: Din adamlarımız çıkar hesabının ön plana alınmasını dini açıdan pek uygun bulmuyorlar.

Geçim derdi var ama...

Görevlilerimizin yüzde seksenine yakını, lojmanlarda kalıyor. Bunun da küçük de olsa ekonomik katkısı var. Maaşlar gerçekten çok düşük. Devletimizin insan onuruna yakışır bir maaşı, her vatandaşına verdiği gibi din adamına da vermesi gerekir ama biz bunun kavgasını yapmayız.

CEMAATİMİZ GÖZÜMÜZ OLSUN

Tebdili kıyafetle dene-time çıkıyor musunuz?

İzleme ekipleri oluşturdum Kur'an kurslarını denetliyorum. Camilere vakit buldukça gidiyorum ama boş bırakmıyorum. Üç bine yakın camiyi denetlemem mümkün değil zaten. Cemaatimiz gözümüz, kulağımız olsun istiyoruz.


Kızlarım örtünmeseydi kesinlikle dayatmazdım

Spor yapar mısınız, takım tutar mısınız?

Maç yapmıyorum ama basketbol ve futbol maçlarını zevkle izlerim. Takım olarak da Beşiktaş'ı ve Sivasspor'u tutuyorum.

Eşinizle nasıl tanıştığınızı, aşk evliliği yapıp yapmadığınızı sormama izin verir misiniz?

Bu konuya girmeyelim. Bence normal ama bazıları bunun konuşulmasını bize yakıştıramıyor. Eşim uzaktan amca kızım olur, sevdiğim bir hanımdır, çok da saygı duyarım.

Dört kızınız var. Başları örtülü mü?

Kızlarıma bir gün dahi başınızı örtün demedim. Açın da demedim. Annelerinin dediğini de sanmam. Başlarını kendileri örttüler.

Açmayı seçmiş olsalardı ne yapardınız?

Kesinlikle bir dayatmada bulunmazdım.

haber7