SAKARYA--54

[umut]

SAKARYA--54

Sakarya - Sapanca Gölü ve Civarı

GENEL BİLGİLER

Yüzölçümü: 4.817 km²

Nüfus: 683.061 (1990)

İl Trafik No: 54

Sakarya Marmara bölgesinde önemli bir turizm merkezidir. Karadeniz sahili boyunca uzanan geniş plajları başta olmak üzere gölleri, zengin orman ve yaylaları, vadi ve kanyonları, sıcak su ve içme suyu kaynakları Sakarya'nın sahip olduğu doğal değerleridir.

İlçeler:

Adapazarı (merkez), Akyazı, Ferizli, Geyve, Hendek, Karapürçek, Karasu, Kaynarca, Kocaali, Pamukova, Sapanca, Söğütlü, Taraklı.



Akyazı Kuzuluk kaplıca Evleri Gece

Akyazı:Marmara Bölgesi’nde, Sakarya İli’ne bağlı bir ilçe olan Taraklı, doğusunda Bolu ili Göynük ilçesi, batısında Geyve İlçesi, güneyinde Bilecik ili Gölpazarı ilçesi ve kuzeyinde Akyazı ilçesi ile çevrilidir. Sakarya İli’nin Bolu ve Bilecik ilçeleri ile birleştiği bölümde yer alan taraklı dağ ve tepeler arasındaki vadide, ormanlık bir alanda kurulmuştur. Taraklı’nın güneyinde Tokar ve Taşlık Tepe, batısında Çay Yakası Tepesi, kuzeyinde Hıdırlık ve Karakamışlık Tepeleri ile çevrilidir. İlçenin 21 km. kuzeydoğusunda Samanlı Dağları’nın uzantısı olan dağlar üzerinde Karagöl Yaylası bulunmaktadır. İl merkezine 65 km. uzaklıktadır. Deniz seviyesinden 485 m. yükseklikteki ilçenin yüzölçümü 334 km2.dir



Akyazı Kuzuluk Kaplıca Evleri Gündüz

Ferizli:İlk çağlardan beri önemli bir yerleşim birimi olan Ferizli’nin tarihinin M.Ö.600 yıllarına kadar uzandığı bilinmektedir.

Jeopolitik yapısı ve Karadeniz’e giden yollar üzerindeki stratejik yerleşim konumu nedeniyle birçok kavme ev sahipliği yapmıştır. 12.yüzyıl sonlarında Türk hâkimiyetine girmesine rağmen 1.Dünya Savaşı’na kadar değişik etnik ve dini yapıya mensup insanların ortak yaşam bölgesi olmuştur. 1950’li yılların sonunda Balkan Göçmenlerinin yerleşmesi ve Karadeniz yoğunluklu göç hareketleriyle yeniden oluşmuştur. Adını demir madeninin Latince ismi olan Ferissium’dan alan Ferizli, 1973 yılından 1990 yılına kadar Sakarya ili Merkez ilçesine bağlı bir kasaba iken, 20.05.1990 tarih ve 20523 sayılı Resmi Gazete' de yayımlanan 3644 Sayılı Kanunla ilçe olarak teşkilatlanmıştır. 13 Ağustos 1991’de İlçeye Kaymakam ataması yapılarak teşkilat işler duruma getirilmiştir.

Ferizli İlçesi Marmara depreminden sonra 06.03.2000 gün ve 23985 sayılı Resmi Gazete ile yayımlanan 593 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Adapazarı Büyük Şehir Belediyesi sınırları içine alınmıştır.



Geyve:Marmara Bölgesi’nde, Sakarya İline bağlı bir ilçe olan Geyve, doğusunda Taraklı ve Karapürçek, batısında Pamukova ilçesi, kuzeyinde Sakarya Merkez ve Sapanca, güneyinde ise Osmaneli ve Gölpazarı ilçeleri ile çevrilidir. Sakarya İlinin güneyinde yer alan Geyve’nin kuzeyini Samanlı Dağları engebelendirir. İlçenin güneyinde Pamukova yer almaktadır. Domdom Kaya, Kirpiyan ve Karagöl Yaylaları ilçenin belli başlı düzlükleridir.

Sakarya Nehri’nin dik yamaçlı, Samanlı Dağlarının doğu kesiminde Geyve Boğazı bulunmaktadır. Boğazın yamaçlarındaki kristalli şist tabakaları MÖ. 136-65 milyon yıl önce bu arazinin oluştuğunu göstermektedir.



Bayraktepe'den Hendek manzarası..

Hendek:İlçemiz, eski E-5 yeni adı ile D-100 karayolu üzerinde İstanbul’a 170 km, Ankara’ya 275 km, Adapazarı’na 30 km mesafede kurulmuş, tabiatı ile meşhur şirin bir beldedir. Deniz seviyesinden yüksekliği 175 metredir. 6300 hektar alana yayılan ilçemizin bu günkü nüfusu 30 binlere dayanmaktadır. Dikmen-Balkaya mevkiinden getirilen memba sularına sahiptir. Ayrıca ülkemizde söz sahibi olan Aytaç su, Kardelen su, Flora su kaynakları ve fabrikaları ilçemizde olmasının yanı sıra ilçemiz sınırlarında bulunan Uludere mevkiinden de içme suyu elde edilmektedir.

Pamukova: ilçesi yurdumuzun Marmara bölgesinde, il merkezi olan Adapazarı'na 40 Km uzaklıkta, E 25 Karayolu ile İstanbul-Eskişehir-Ankara Devlet Demir Yolu üzerinde, Samanlı dağlarının güney eteklerinde kurulmuştur. Pamukova ilçesinin yüzölçümü 432 km2 dir.
İlçe merkezi kendi adıyla anılan ovada 79.1 rakımda kurulmuş kuzeyi ve güneyi yüksek tepelerle çevrilidir. Yeşil bir doğaya, yazın sıcak kışın ılık bir iklime sahip olan ilçe, Sakarya ilinin en şirin ilçesidir. Düz bir ovanın ortasından akan Sakarya nehri ile ilçe merkezinden geçen karayolu ve demiryolu ilçeye önemli bir ekonomik güç sağlamaktadır. Pamukova doğuda Geyve, kuzeyde Sapanca ve İzmit (Kocaeli), batıda İznik (Bursa), güneyde ise Osmaneli (Bilecik) ile komşudur.

Söğütlü:Marmara Bölgesi’nde, sakarya İline bağlı bir ilçe olan Söğütlü, kuzeyinde Ferizli ve Kaynarca ilçeleri, doğusunda Hendek ilçesi, güney ve batısında Sakarya ili ile çevrilidir. İlçenin kuzeybatısında Kaynarca ilçesi ile doğal sınırı oluşturan Ohlak Dağı (353 m.) yer almakta olup, ilçenin en yüksek tepesidir. Sayalık Tepe ( 103 m.), Ihlamurluk Tepe, Kurudil tepe, Kel Tepe (140 m.) ve Yeşil Tepe ilçenin diğer yükseltileridir. Sakarya Irmağı boyunca Sakarya Ovası, Çark Suyu boyunca da çarkovası ilçenin belli başlı düzlükleridir.



Sakarya - Taraklı'dan bir görünüş

Taraklı:Marmara Bölgesi’nde, Sakarya İli’ne bağlı bir ilçe olan Taraklı, doğusunda Bolu ili Göynük ilçesi, batısında Geyve İlçesi, güneyinde Bilecik ili Gölpazarı ilçesi ve kuzeyinde Akyazı ilçesi ile çevrilidir. Sakarya İli’nin Bolu ve Bilecik ilçeleri ile birleştiği bölümde yer alan taraklı dağ ve tepeler arasındaki vadide, ormanlık bir alanda kurulmuştur. Taraklı’nın güneyinde Tokar ve Taşlık Tepe, batısında Çay Yakası Tepesi, kuzeyinde Hıdırlık ve Karakamışlık Tepeleri ile çevrilidir. İlçenin 21 km. kuzeydoğusunda Samanlı Dağları’nın uzantısı olan dağlar üzerinde Karagöl Yaylası bulunmaktadır. İl merkezine 65 km. uzaklıktadır. Deniz seviyesinden 485 m. yükseklikteki ilçenin yüzölçümü 334 km2.dir



Sapanca Gölü Sahil manzaraları daha geniş görüntüleri aşağki sayfalardan görebilirsiniz

Sapanca:Kuzeyinde Sapanca Gölü, doğusunda Sakarya merkez ilçesi Adapazarı, güneyinde Samanlı Dağları, Geyve ve Pamukova İlçesi, batısında da Kocaeli merkez ilçesi İzmit yer alır. Yüz ölçümü I4 km denizden yüksekliği de 36 m'dir. Sakarya'nın yüzölçümü (alanı) en küçük, nüfus yoğunluğu en fazla olan ilçesidir.



Sapanca Sırtlarında Villalar

Marmara Bölgesi’nde, Sakarya İline bağlı bir ilçe olan Kocaali, doğusunda Akçakoca ilçesi, güneyinde Düzce ve Hendek ilçesi, batısında Karasu ilçesi, kuzeyinde de Karadeniz ile çevrilidir. Marmara Bölgesi’nin Batı Karadeniz ile birleştiği yerde, Sakarya’nın kuzeyinde yer alan ilçe toprakları hafif dalgalı alçak alanlardan oluşmuştur. Karadeniz kıyısındaki düzlüklerin gerisinde hafif eğimlerle yükselen alanlar, bu alanların güneyinde de dalgalı düzlükler bulunur.

Kocaail:İlçe topraklarını Maden Deresi ve Melen Çayı sulamaktadır. Melen Çayı su projesi, son yılların en büyük su projesi olarak ilçenin Ortaköy beldesinde yapımına başlanan barajla devam etmektedir. Baraj bittiğinde İstanbul’un su ihtiyacı karşılanmış olacaktır. İl merkezine uzaklığı 70 km. olan ilçenin yüzölçümü 291 km2

Kaynarca: İlçesi 1 Nisan 1959’da 7033 sayılı kanunla “Kaynarca” adı ile İlçe olmuş ve 21 Ocak 1966 tarih ve 714 sayılı kanunla da Sakarya İline bağlanmıştır. 1960 yılında belediye teşkilatı kurulmuştur. İl merkezine uzaklığı 35 km`dir. Yüz ölçümü 360 km² olan ilçenin denizden yüksekliği 50 m`dir. İlçeye bağlı 1 belediye ve 41 köy bulunmaktadır.

Karasu, Batı Karadeniz Bölgesinin bitimiyle Marmara bölgesinin başlama noktasındadır. Deniz seviyesinden 31 metre yüksekliktedir. Doğusu Kocaali İlçesi, Batısı Kaynarca İlçesi, Güneyi Adapazarı ve Hendek İlçesi, Kuzeyi Karadeniz ile çevrilidir. Yerleşim, engebeli arazi üzerinde 457 Km kare alanı kaplamaktadır. 30 Köyü, 1 Merkez Belediyesi ve 4 beldesi vardır.

İlçemiz 1933 yılına kadar bucak merkezi, 1933 yılında Kocaeli İline bağlı bir ilçe olmuştur. 22 Haziran 1954 yılında Sakarya’nın İl olması ile birlikte Sakarya İline bağlı bir İlçe olmuştur.



Sakarya - Karasu'dan bir görünüş

Krasu:Karasu’da yerleşim kuzeyden güneye doğru yükselen meyilli topraklar üzerinde oldukça dağınık bir görünüm arz etmektedir. Yerleşim süresi boyunca İlçede 6 mahalle meydana gelmiştir.

Karapürçek ilçesi daha evvel Akyazı ilçesine bağlı bir belde iken, 3647 sayılı Kanunla ilçe Statüsüne getirilmiş, 1991 tarihinde fiilen ilçe olarak faaliyete geçmiştir.

Karapürçek, Sakarya ilimizin en eski nahiyesidir.Sakarya ilimizin il statüsüne getirilmeden önceki zamanlarda komşu Kocaeli ilinin nahiyesi olduğu bilinmektedir.Kuruluş tarihi belli olmamakla birlikte Bizanslılar zamanında büyük yerleşim yerlerinden biri olduğu kabul edilmektedir.

Krapürçek:İlçemiz merkezinde Cumhuriyet., İnönü ve Ahmetler Mahallesi olmak üzere 3 mahalle, 1 belde ve 12 köy bağlı iken; İlçemiz 2004 yılında Büyükşehir sınırları içerisine dahil edildikten sonra, Akbalık, Hocaköyü, Yazılıgürgen ve Yüksel Köyleri de mahalleye dönüştürülmüş olup, İlçe Merkezinde mahalle sayısı 7’ye yükselmiştir.




NASIL GİDİLİR?

Karayolu: Ankara-İstanbul otoyolu ve E-80 karayolu üzerindedir.

Güney Otogarı+90-264) 275 30 47

Kuzey Otogarı+90-264) 274 54 16

Demiryolu: Arifiye istasyonundan Ankara, İstanbul, Konya ve Denizli istikametlerine yapılan tren seferlerinin yanı sıra Adapazarı merkez ve İstanbul arasında karşılıklı tren seferleri yapılmaktadır.

İstasyon: 0 264 277 37 00

Havayolu: En yakın İstanbul’da bulunan hava limanlarıdır.

GEZİLECEK YERLER

Müzeler ve Örenyerleri

Sakarya Müzesi

Adres: Semerciler Mah. Sait Faik Sok. No: 36 - Sakarya

Tel: (264) 274 25 15

COĞRAFYA

Marmara Bölgesi'nin kuzeydoğu bölümünde yer alır. Kendi adı ile anılan ovanın güneybatı kenarında kurulmuş olup, tarihi İstanbul - Anadolu yolunun Sakarya Irmağı'nı aştığı noktada bir köprü başı ve kavşak noktası konumuna sahiptir. İl toprakları idari açıdan doğudan Bolu'nun; Göynük, Mudurnu, Düzce ve Akçakoca, güneyden Bilecik'in Gölpazarı ve Osmaneli, batıdan ise Kocaeli'nin Kandıra, Merkez ve Gölcük İlçeleri, kuzeyden ise Karadeniz'den çevrilidir.

İlin Merkezi olan Adapazarı Akova adıyla anılan düzlükte, Sakarya Havzası'nın aşağı kısmındadır. Doğudan Çam Dağı, güney ve güneydoğudan Samanlı Dağları, kuzeyden Karadeniz ile sınırlanan Sakarya İlinin Batıdan belirgin bir doğal sınırı yoktur. İlin   başlıca gölleri Sapanca, Taşkısığı, Poyrazlar, Akgöl, Gökçeören ve Acarlardır. Akarsuları 159 km uzunluktaki Sakarya Nehri ile ona karışan Mudurnu Çayı ve Sapanca Gölü'nün ayağını teşkil eden Çark suyudur.

Sakarya ili doğal bitki örtüsü bakımından oldukça zengindir. Kuzey Anadolu kıyı dağlarının uzantısı olan dağlar gür ormanlarla kaplıdır.

Sakarya'nın iklimi hem Marmara Bölgesi iklimi hem de Karadeniz iklimi özelliklerini taşır. Kışlar bol yağışlı ve az soğuk, yazlar ise sıcak geçer.

SAKARYA'NIN TARİHİ

M.Ö. Xll. Brigler adı verilen toplulukla başlar.
M.Ö Vll. Bithynialılar hakimiyetinde,

M.Ö 547-46 Lidya prenslikleri



Justinianus Köprüsü

Vll.yy-560 Justinianos köprüsünün Bizans İmparatoru 1. justinianos tarafından sakarya (sangarios) ırmağı üzerine yapımı

Xl.yy. Sakaryayı ortadan ikiye bölen Sakarya Nehri,. Selçuklu ve Bizanslıları hudut kaleleri ile (Seyifler, Harmantepe, Domuztepede, Tersiye Tepeleri, K.Mahmudiye, Adiye, Kurtköy, Çobankale, Paşalar, Mekece) muhafaza kontrol kuleleri şeklinde birbirinden ayırıyordu

1071 Selçuklu dönemi
1313 Geyve-Mekece-Akhisar (Pamukova) ve yöresindeki kalelerin Osmanlılar tarafından ele geçirilişi

1323 Umurhan Beyliğinin bağlı Akyazının Konuralp tarafından fethi.

1324 Sapanca Gölünün batısında bulunan Ayan Köyünü zapteden ve Osmanlı tarafından izmit yöresine görevlendirilen Akçakocanın Sapanca Gölü ile bugünkü Adapazarı yöresini Osmanlı Beyliğine kazandırması

XlX,yy. Kırım Savaşı, Şeyh Şamil olayı ve Osmanlı-Rus savaşı sonucunda bölgede mülteci akımı olmuştur.

XlV.yy. İlk yarısında yarısında yöre Konuralp tarafından ele geçirilerek günümüzde kentin mahallelerinden biri olan "Tığcılar Karyesi (köyü)" adıyla kurulması, Adapazarı,Söğütlüde birleşen Sakarya Nehri ile Sapanca Gölünün gideyeni Çarksuyu arasında bir adayı andırdığı ve bir Pazar yeri olarak kurulduğundan,adını buradan almıştır.

İlk yerleşik kavmi Frigler olan bölgede daha sonra sırasıyla; Bithynialılar, Kimmerler, Lidyalılar, Persler, Romalılar, Bizanslılar ve Osmanlılar hakimiyet kurmuşlardır.

CAMİİ'LER

Orhan Camisi (Adapazarı)



Orhan Camii

Sakarya Adapazarı’nda bulunan Orhan Camisi, Orhan Gazi döneminde yapılmıştır. Ancak cami Sultan II. Abdülhamit döneminde bütünüyle yenilenmiş, orijinalliğinden uzaklaşmıştır.

Günümüze gelen yapı XIX. yüzyıl üslubunda kesme taştan dikdörtgen planlı olup, üzeri çatı ile örtülmüştür. Son cemaat yeri ile ibadet mekânının üzerini aynı çatı örtmektedir. Giriş cephesinde altlı üstlü iki sıra halinde basık kemerli dörder pencere bulunmaktadır. Yan cephelerde de aynı şekilde dörder penceresi bulunmaktadır. Mihrap nişinin iki yanında da ikişer pencere vardır. Mihrap yuvarlak bir niş şeklinde olup barok üslupta kalem işleriyle bezenmiştir. Bitkisel motifler bezemede ağırlık kazanmıştır. Caminin yanındaki taş kaide üzerine yuvarlak gövdeli tek şerefeli bir minaresi vardır. Minare kaidesindeki kitabe Sultan II. Abdülhamit döneminde yenilendiğini göstermektedir.


Yunus Paşa (Ulu Cami) Camisi (Geyve)

Sakarya ili Geyve ilçesinde bulunan Yunus Paşa Camisi Orhan Gazi döneminde (1324-1360) 1324 yılında yanındaki zaviye ile birlikte yapılmıştır.

Cami kesme taştan kare planlı olarak yapılmıştır. İbadet mekânının üzeri pandantifli, kasnaklı bir kubbe ile örtülmüştür. Caminin önünde yuvarlak kemerlerle birbirine bağlanmış üç bölümlü, üzeri kasnaklı kubbeli bir son cemaat yeri bulunmaktadır. Caminin mihrabı niş şeklinde olup, bir özellik taşımamaktadır.

Caminin yanında kesme taş kaideli yuvarlak gövdeli, tek şerefeli minaresi bulunmaktadır. Ayrıca son cemaat yerinin önündeki avluda ahşap direklerin taşıdığı, ahşap çatılı mermer su haznesinden oluşmuş bir şadırvan vardır.


Süleyman Paşa Camisi (Geyve)

Sakarya Geyve ilçesinde bulunan Süleyman Bey Camisi XIV.yüzyılda Süleyman Bey tarafından yaptırılmıştır. Kurtuluş Savaşı sırasında yıkılmış ve yerine Cumhuriyetin ilanından sonra yeni bir cami yapılmıştır.

Süleyman Bey Camisi’nin mimari yapısı bilinmemektedir. Ancak bugünkü caminin mimari yönden bir özelliği bulunmamaktadır.


Şeyh Müslihiddin Camisi (Kaynarca)

Sakarya Kaynarca ilçesinde bulunan Şeyh Müslihiddin Camisi’nin yapım tarihi bilinmemektedir. Büyük olasılıkla Ahi teşkilatından Şeyh Müslihiddin tarafından XIV. yüzyılda yaptırılmıştır. Cami 1820 yılında yapılan onarımla özelliğini yitirmiş, dış cephesi tahta kaplanmıştır. Bu onarımı belirten bir kitabe yanındaki çeşmede bulunmaktadır.

Caminin ilk yapımının moloz taş duvarlı, dikdörtgen planlı ve üst örtüsünün de çatı ile kaplanmış olduğu sanılmaktadır. Günümüze gelen yapı dikdörtgen planlı ve ampir üslubunda bir yapıdır. Mihrap ve minberi de ampir üslubunda bezenmiştir. Cami duvarlarında v tavanda da ampir ve barok karışım bir bezeme dikkati çekmektedir.

Caminin yanındaki taş kaideli yuvarlak gövdeli ve tek şerefeli bir minaresi bulunmaktadır.



17 Ağustos Camii (Kuzeyden görünüm)



Maltepe'den Besköprü Manzarasi

NE YENİR?

Sakarya'da yapılan yemekler arasında; Islama Köfte, Sütlü Kabak Tatlısı, Kabak Tatlısı, Kabaklı Kol Böreği, Çerkes Tavuğu, Çerkes Pastası(Peynirli), Ezme Fasulye, Dartılı Keşkek, Dartı, Üre Tatlısı bulunmaktadır.

NE ALINIR?

Taraklı yöresinde, ağaç işçiliği ve oymacılığı görülmektedir. Şimşir ağacından yapılan kaşıklar Türkiye'nin dört bir tarafına satılmaktadır.

LİNKLER

Sakarya Valiliği http://www.sakarya.gov.tr

Adapazarı Belediyesi http://www.adapazari-bld.gov.tr

Sakarya Üniversitesi http://www.sau.edu.tr

YAPMADAN DÖNME

Sakarya Müzesini gezmeden

Cami, kale ve köprüleri görmeden

Sabanca gölüne gitmeden

Kuzuluk Kaplıcasına uğramadan

.....Dönmeyin

[umut]

Adapazarı'ından görüntüler

[umut]

[umut]

1970'lerin başlarında Adapazarı

[umut]

[umut]

adapazarı'ndan gece manzaraları

[umut]

Adapazarı yeni meydan

[umut]

[umut]

[umut]

Karasu Yolunu şehir merkezine bağlayan cadde