KIRŞEDİR--(40)

[umut]

[umut]

ASIK PASA TÜRBESINDEN KIRSEHIR MANZARASI

[umut]

1071 ' de Bizans'ı yenilgiye uğratarak Anadolu'yu Türk yurdu haline getiren Türk orduları , Anadolu içlerine kadar yayılarak Anadolu Selçuklu Devletini kurdular. 1075 de Kutalmışoğlu Süleyman Şah , Kırşehir'i topraklarına katmıştır. Anadolu'ya ve Kırşehir'e gelen Oğuz boyları , yerleştikleri yerlere genellikle kendi boy, oda ve yer adları ile kişi adlarını da vermişlerdir. Bugün Kırşehir içinde kasaba ve köy adı olarak Oğuz boylarından " Çepni , Bayındır, Buğnuz , ( Büğdüz ) , Kargın , Yazır, kınık, Avşar "boylarının adları ile alan oba, oymak ve diğer Türkçe adlar yaşatılmaktadır.

Haçlı seferleri sırasında Orta Anadolu toprakları elden çıkmıştır. Danişmentliler 1120 'de Kırşehir'i kendilerine bağlamışlar ve o dönemde Kırşehir " Gülşehir " olarak adlandırılmıştır. 1171' de Kılıçarslan , Kırşehir 'i yeniden Selçuklu Devletine bağlamıştır. II. Kılıçarslan 1186 'da Türk geleneğine uyarak devletin topraklarını on bir oğlu arasında paylaştırınca Kırşehir Muhiddin Mesud'a düşmüştür.Kardeşi Rukneddin Aslan Konya'yı ele geçirdikten sonra Ankara ve Kırşehir'i de kendine bağlamıştır. (1203 ) 1120 'de Alaaddin Keykubat Mengurekler'in Komah koluna son vermiş, Mengücek boylarından Muzaffer Muhammed'e Şebinkarahisar 'ı kan dökmeden teslim ettiği için Kırşehir'i tımar olarak vermiştir. Kırşehir bu dönemde imar edilmiş ve bir kültür haline getirilmiştir.

[umut]

Moğol istilası döneminde Kırşehir , Moğol ordularının yaylak ve kışlağı durumunda idi. Kırşehir Muzaffer Muhammed’e verildikten sonraki dönemde Baba ishak çevresinde toplanan Türkmen Boylarının silahlanması üzerine Selçuklu Sultan II. Gıyasettin Keyhüsrev 60.000 kişilik bir orduyu yardıma çağırmıştır. Selçuklu ordusu Türkmenleri ve başında bulunan Baba İshak'ı Kırşehir'in Malya Ovasında yenilgiye uğratmıştır. ( 1240 )

1243 Kösedağ Savaşından sonra Moğollar Anadolu'yu kesin bir şekilde hakimiyetleri altına aldılar. Sultan II. Keyhüsrev , Şemseddin İsvahhanilyi Moğol sultanı Batuhan'a elçi göndermiş, anlaşma yapılmasını sağladığı için o Kırşehir ita omuriliği ile subuşılığına getirilmiştir

[umut]

IV.Kılıçarslan zamanında Caca oğlu Nurettin , 1262'de Kırşehir subaşı olmuştur. İl onun zamanında çok gelişmiş , bayındır bir il haline gelmiştir.Caca oğlu Nurettin Bey güvenlik ve barışa önem vermiştir. İlde cacabey medresesi Ve külliyesini kurmuştur. Memlük sultanı Baybars 1277 'de Anadolu'ya gelerek Elbistan 'da Moğolları yenilgiye uğratmış , Selçuklu ordusunun bir bölümü bu savaş Sırasında Memluklular'a katılmıştır. Cacabey da , kardeşi ile Mısır Mahluk Sultanı Baybars'a esir düşmüştür. Baybars , esirleri serbest bırakınca cacabey Kırşehir'e dönmüştür .

Cacabey , Türk halkını koruması, yüksek bir ahlaka sahip olması özü , Sözü pek biri olması dolayısıyla Anadolu'da çok sevilmiştir. Öz Türkçe konuşup Türk kültürünün ve eserlerinin Kırşehir ve Anadolu’ya yayılmasına öncülük etmiştir. Cacabey XIII. yy. 'da Anadolu' da yaşamış olan diğer Türk büyüklerinden Hacı Bektaşı Veli , Mevlana Celalettini Rumi ile de görüşmüş , hatta onların övgülerine bile mazhar olmuştur.

[umut]

Nureddin Cacabey 'in 1272 'de Kırşehir'de kurmuş olduğu Cacabey Medresesi onun adını ebedileştirmiştir. Bu medrese aynı zamanda bir rasathane idi. Batı Türkistan'da Uluğ Bey'in rasathanesine ise Selçuklular zamanında Kırşehir Cacabey rasathaneside derece önemli idi. Bugün cami olarak kullanılan bu medresenin dış köşelerinde sütunlar , uzay araçlarına benzetilmektedir. Cacabey medresesinde eğitim tamamen Türkçe idi. Türk dilinin Fars kültürü içinde erime tehlikesi altında bulunduğu sırada Cacabey , bir kurtarıcı olarak Türklüğ'ü ayakta tutmuştur. Bu sebeple Ahi Evran , Aşıkpaşa , Hacı bektaş'ı Veli , Ahmet Gülşehri gibi alim ve şairler eserlerini Öz Türkçe yazmışlardır . Bu nedenle Türk tarihinde Cacabey 'in önemi büyüktür. Cacabey , Rum tekfurları ile yaptığı bir çarpışmada şehit düşmüştür. ( 1301 ) Türbesi Cacabey medresesi yanıdır.

Selçukluların başına II. Mesut 'un geçtiği dönemde İlhanlı komutanı Boycu Noyan Anadolu'da bağımsız davranıyordu. Malya ovasında 900.000 kişilik bir ordu Boycu Noyan'ı yenilgiye uğratmıştır. Bundan sonra Kırşehir ve çevresi yakılıp yıkılmıştır. Ülke dörde ayrılmış;Kırşehir ve yöresi Şerafettin Osman'a bırakılmıştır.

[umut]

Caca Bey Medresesi, önündeki parktan böyle görünüyor

[umut]

Caca Bey Medresesi, önündeki parktan böyle görünüyor

[umut]

Cacabey Camii ve Gök Bilim Medresesi)

[umut]

Cacabey Camisi