Çölyak

[PESTEMAL]

Çölyak

Çölyak
Adını belki de ilk defa duyduğunuz bir hastalık. Fakat Türkiye ve dünyada oldukça yaygın. Bir diğer adı gluten enteropatisi olan çölyak, ince barsağı etkileyen bir hastalıktır. Buğday, arpa, yulaf ve çavdarda bulunan gluten yapısına karşı duyarlılık ve bunun sonucunda barsağın verdiği tepki olarak tanımlanabilecek çölyak hastalığının tek tedavisi “glutensiz diyet”tir.

Çölyak hastaları gluten içeren bir besin yediklerinde; karın ağrısı ve yoğun ishal ile karşı karşıya kalırlar. Çünkü glutenli besin tüketimi ince barsaklarda bulunan yararlı çıkıntılara zarar verir. Glutenli besin tüketimi uzun süre devam ettirildiğinde çölyaklı hastalarda; osteoporoz, demir yetersizliği anemisi, cilt lezyonları gibi olumsuzluklar ortaya çıkabilir. Bazı çalışmalar glutenli besin tüketiminin çölyak hastalarında barsak kanseri riskini arttırdığını göstermiştir.

Glutensiz diyetin yaşam boyu sürdürülmesi gerekmektedir. Glutensiz diyette buğday, arpa, çavdar ve yulaf ürünleri yer almaz. Yani çölyaklı bireyler normal unla üretilmiş ekmekte dâhil olmak üzere yaşantımızda yoğun olarak bulunan tahıl ürünlerinin çoğunu tüketememektedir. Son yıllarda yapılan çalışmalar çölyak hastalarının günde 50 grama kadar yulaf kullanabileceklerini göstermektedir. Glutensiz un ile üretilen her çeşit ürünü ise rahatlıkla tüketebilirler. Beslenmelerine gluteni yaklaştırmadıkları sürece çölyak hastaları yaşamlarını rahatça sürdürebilirler.

Çölyak hastalığı genelde bebeklik çağında fark edilir. Anne sütünün yanına başlanan unlu tamamlayıcı besinlerin tüketimi ile beraber bebekte yoğun ishal baş gösterir. Fakat çölyak hastalığına yetişkinlik döneminde de yakalanmak mümkündür. Hastalığın bu türüne sprue adı verilir.

Ülkemizde çölyak hastalarının yaşadığı en büyük sorun; glutensiz ürün sayısının yetersiz, fiyatlarının ise yüksek olmasıdır. Dışarıda yemek yemek isteyen bir çölyak hastasının ise seçenekleri çok sınırlı kalmaktadır çünkü çölyak hastaları için menü hazırlamış olan çok az sayıda restoran vardır. Çölyak hastalarının da bizim kadar iyi standartlarda beslenebilmeleri için yapılması gereken, çölyaklı kişilere hizmet eden ürün yelpazesinin genişletilmesi ve restoran sayısının arttırılmasıdır.

Eldeki seçenekler değerlendirildiğinde, bir çölyak hastasının restoranda rahatça tüketebileceği besin seçenekleri; şehriyesiz pirinç pilavı ve sade kumpirdir. Çölyaklı çocukların dışarıda da yeterli ve dengeli beslenebilmeleri için; dışarıya çıkarken yanlarına özel glutensiz ürünlerinden, kutu süt veya yoğurt ve meyve almaları yerinde olur.

Ülkemizde çölyak hastaları dernek çatısı altında bir araya gelmişlerdir. Çok çeşitli faaliyetlerle, çölyak hastalığını duyurmaya çalışmaktadırlar. Dernek hakkında daha fazla bilgi almak için www.colyak.org.tr ‘yi tıklayabilirsiniz.

Diyetisyen Nur Gizem Şeber
NilDiyet Sağlıklı Beslenme Kliniği
Bağdat cd. Raif Bey Apt. No: 104 K:1 D:3 Feneryolu - İSTANBUL
Tel : 0216 348 73 15