ERZURUM--25

[umut]

Erzurum - Çifte Minareli Medrese

[umut]

Erzurum - Çifte Minareli Medrese

[umut]

Erzurum - Çifte Minareli Medrese

[umut]

Yeri:Çifte minareli medresenin güneybatı tarafında yer almaktadır.

Tarihleme:Kitabesi bulunmamaktdır.Ancak12.yy.da saltuklu sultanı İzzettin Saltuk adına yaptırılmış olabıleceği tahmin edilmektedir.

Mimari ve Süsleme Özellikleri:Kümbet sekizgen planlı olup üçgen alınlıklarla biten gövdenin devamında silindirik kubbemsi kasnağın üst kısmında hafifçe basık kubbeyle örtülüdür.
Kasnak kısmındaki kör nişlerin içerisinde çeşitli fiğüratif süslemelere yer verilmiştir.
Malzeme olarak kırmızı ve beyaz renkli olarak kaliteli kesmetaş malzeme kullanılmıştır.

[umut]

Erzurum şehir merkezinde Cumhuriyet Caddesi’nde, Yakutiye Medresesinin doğusunda bulunmaktadır.
Cami aslında külliye programında inşa ettirilmiştir.Lala Mustafa Paşa Camisi Kıbrıs fatihi Lala Mustafa Paşa tarafından Erzurum’da Beylerbeyi olarak görev yaptığı sırada 1562 yılında yaptırılmıştır. Cami Mimar Sinan’ın eseri olduğu söylenilse de o dönemde Sinan'ın kalfalarından birinin yaptırmış olabileceği düşünülür.klasik osmanlı mimarisini yansıtan merkezi plan uygulaması burada da karşımıza çıkmaktadır.Caminin beş gözlü son cemaat yerinde sağdaki mihrabiye üzerinde yer alan 14 satırlık nesih yazıyla yazılmış vakfiyesi yer alır.Kubbesi dört taşıyıcı üzerine oturmaktadır. Doğu batı ve kuzey tarafta açılan dört kapısı bulunur.Kuzey taraftaki kapı cümle kapısıdır.Mukarnas kavsaralı olan taç kapıdan harim kısmına geçilir.Mihrabı taç kapının formunda ele alınmıştır.Kuzeybatıda yer alan minaresi kesmetaş malzemeli olup tek şerefelidir.Sivri kemerli pencere alınlıklarında yazı ve nebati kompozisyonlu çini süslemelere yer verilmiştir.İç ksındaki çiniler günümüze kısmen ulaşmıştr.Ancak dış kısımdaki çiniler tahribattan ötürü günümüze ulaşamamıştır. Lala Mustafa Paşa caminin yanında saray ve bir de sıbyan mektebi yaptırmış ancak, bunlar günümüze ulaşamamıştır. Caminin yanı sıra hamamı bugün ayaktadır.

[umut]

_Lala_Pasa_Camii

[umut]

[umut]

Yeri:Erzurum iç kalede yaklaşık 2000 m rakımda yer almaktadır.Diger bir adı da saat kulesidir.Diğer bir özelliğiyse savaş zamanında gözetleme kulesi olarak kullanılmıştır.Saat Minarenin şerefe kısmının altında yer almaktadır.


Tarihlemesi:Şererefe gövdesinde yer alan kitabeye göre Saltuklu Emirleinden Muzaffer Gazi Bin Ebu"l Kasım Tarafından 1124-1132 yılları arasında yaptırılmıştır.


Mimari ve Süsleme özellikleri:İç kale sur duvarlarının üzerinen yükselen minarenin kaide kısmında malzeme iki renkli kesmetaştır.
Minarenin kaide kısmından sonra gelen gövde kısmı tuğla malzemeyle örülmüştür.Yüksekliği 30 m civarındadır.
Silindirik gövde aşağıdan yukarıya doğru daralır.Tuğlaların yatay,dikey ve çapraz dizilmesi sonucu gövde kısmı örülmüştür.Bu düzenleme sonucunda karşılaşılan geometrik kompozisyon süslemeye dahil edilebilir.Yine şerefe kısmının altında yer alan ve minadenin yapılış tarıhini ve banisinin adını veren kufi karekterli kitabe de süslemeye dahildir.Ayrıca kibabetik kısmının  üst kısmında yer alan şrefe kısmının altında tuğlaların sırlı ve sırsız şekilde kullanılmasından ötürü baklava motifi oluşturulmuştur. Şerefe kısmının üstünde yer alan petek ve külah kısmı orijinalliğini koruyamayarak günümüze ulaşmıştır.Ahşap malzemeli olan şerefe kısmı barok düzenlemeyi andırır niteliktedir ve burada saat kulesinin çanı görülmektedir.
Yapı önemini Anadoluda yapılmış en eski minarelerden alır.

[umut]

Erzurum'un en işlek caddelerinden birinde bulunan Yakutiye Medresesi İlhanlılar zamanında Gazanhan ve Bolugan Hatun adına, Cemaleddin Hoca Yakut Gazani tarafından 1310 yılında yaptırılmış. Selçuklu dönemi mimarisinin Erzurum'daki anıtsal yapılarından biri olarak dikkat çekmekte. Tuğla minaresindeki özgün çini süslemeleriyle hayranlık uyandırır. Bu eşsiz minarenin birinin başı yukarıda, öbürününki aşağıda olmak üzere stilize lale biçiminde yuvalar halinde çini mozaik süslemeleri bulunmakta. Her yuvadaki çini süslemeler dönemin mimarî zevkini gözler önüne serer. Bu güzel esere ithafen günümüzde Erzurum'un merkez ilçelerinden birine bu ad verilmiş.

Yapı dört eyvanlı kapalı avlulu medreseler grubundadır. Eyvanlar arasında hücreler yer almaktadır. Batı eyvanı değişik bir tarzda ele alınarak iki katlı inşa edilmiştir. Güney eyvanı mescit olarak planlanmış ve bu eyvanın her iki duvarına mermer vakfiye kitabesi yerleştirilmiştir. Orta avlunun üzeri mukarnaslı bir kubbeyle örtülmüştür. Doğu eyvanın bitiminde içinde mezar bulunmayan bir kümbet yer almaktadır.

Medresenin dışa taşkın taçkapısı ve iki köşesindeki minareleriyle kurulan denge, yapının bütününde de cepheye karşılık kümbet yerleştirilerek sağlanmıştır. Bu da mimarlığın Selçuklu Döneminde bilimsel metotlarla yapıldığını göstermesi bakımından önemlidir. Ancak köşelerdeki minarelerden biri şerefeye kadar, diğeri kaideye kadar yıkılarak üzeri konik külâhla kapatılmıştır.

Cephede yer alan bitkisel, geometrik motifler ve sembolik tasvirlerde de denge ve simetriye önem verilmiştir. Gerek taçkapısındaki ve hücre kapılarındaki süslemeler gerekse minaredeki çini süslemeler o dönemde, sanatta gelinen noktayı ve sanata verilen önemi göstermektedir.

Taçkapısının her iki yüzünde, silme kemerler içerisinde altta ajurlu bir küre, hayat ağacı, her iki taraftaki pars figürleri ve üstte çift başlı kartal, Selçuklu Döneminde dini inançların anlatımını da içeren ve bazı farklılıklarla değişik yapılarda karşımıza sık sık çıkan bir semboldür.


.

[umut]

Erzurum ve çevresinden çeşitli görüntüler Horasan ve Pasinler, köprüköy

Çoban köprüsünü bir ermeni sitesi kendi eserleri diye göstermiş