[REHA]

Ve Sürgün Yılları

2. Dünya Savaşı sonrası dönem bölgedeki Müslüman-Türk varlığının en zorlu yılları oldu. Alman işgaline uğrayan Kırım’ın tekrar Rusların eline geçmesinin ardından bölgede yaşayan Türk nüfusun tamamı 1500 yıldır yaşadıkları topraklardan sürülerek çıkarıldı. Sovyet Hükümeti 1945 yılında yayınladığı bir kararname ile Kırım Muhtar Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ortadan kaldırdı. Kırım toprakları Ukrayna’ya bağlı bir eyalet statüsüne getirildi.

Topraklarından sürülen Kırım Türkleri’nin bağımsızlık mücadelesi sürerken bölgeye topraksız ve evsiz Rus nüfus yerleştirildi. Kırım Türkleri’nin yaklaşık 40 yıl süren sürgün dönemi 1987 yılında kısmen de olsa sona erdi.

1987 yılında Kırım Türkleri’nin Kızıl Meydan’da tüm dünyayı şaşkına çeviren bağımsızlık yürüyüşü adeta bir gövde gösterisine dönüştü. Sovyet yönetimi tepkilere daha fazla direnemeyerek Kırımlıların topraklarına dönmesine izin verdi. 1989 yılında kurulan Kırım Tatar Milli Hareketi Teşkilatı’nın başına Mustafa Abdulcemil Kırımlıoğlu getirildi. Rusya’nın, hatta dünyanın dört bir yanından Kırım’a göç eden Türkler bölgeye çadırdan bir şehir kurdular. 1989 yılında Kırım’da 20 bin civarında Türk nüfus yaşarken, bu oran 1991 yılında 150 bine kadar çıktı. (Günümüzde bu nüfusun yaklaşık 300.000 olduğu tahmin ediliyor)