[umut]

Endometriyum (Rahim) Kanseri
Nasıl Tedavi Ediliyor?

Test sonuçlarını incelendikten sonra, doktor hastasına bir veya daha fazla tedavi seçeneği sunuyor. Tedavi seçimi kanserin tipine ve evresine bağlı olarak değişiyor. Yaş, genel sağlık durumu, bireysel fikirler ve çocuk sahibi olma planları gibi faktörler de tedavi seçimini etkiliyor. Karar verilmeden önce, doktor tedavinin tüm risk ve yan etkileri hastaya detaylı bir şekilde aktarıyor.

Endometriyum kanseri için 4 temel tedavi şekli mevcut: cerrahi, radyasyon tedavisi, hormonal tedavi ve kemoterapi. Bazen bu tedavi tiplerinden ikisi veya daha fazlası birarada kullanılıyor.


Cerrahi:

Endometriyum kanseri tedavisinde çeşitli ameliyatlar yapılabiliyor. Ameliyat çeşidi kanserin evresi, tipi ve “grad”ına bağlı olarak seçiliyor. Ayrıca hastanın genel sağlık durumu ve yaşı da değerlendirmeye alınıyor. Bazı durumlarda ameliyatın şekli yapılmış olan testlerin sonucuna göre önceden belirlenebiliyor. Bazı durumlarda ise cerrah ameliyata olası seçeneklerle başlıyor. Bu seçeneklerden hangisi ile ameliyata devam edeceğine ise ameliyata başladıktan sonraki bulguları ile karar veriyor. Aşağıda yapılabilecek bazı ameliyat çesitleri mevcut:

Komplet histerektomi (rahmin tümüyle çıkarılması):

Bu ameliyat ile rahim, rahim ağzı, yumurtalıklar ve tüplerle birlikte çıkarılıyor. Genellikle ameliyat karından yapılan kesiyle gerçekleştiriliyor. Ameliyat vajenden yapılabilse de bu yaklaşımla batın içi iyi değerlendirilemeyeceğinden bu yöntem uygun olmayabiliyor. Lenf nodları (düğümleri) da ya karına yapılan kesi veya laparoskopi denen küçük teleskop benzeri bir alet yardımıyla çıkarılabiliyor. Eğer ameliyat karından yapılırsa hastanede kalış süresi 3-5 gün sürüyor, tam iyileşme ise 4-6 haftayı buluyor. Ameliyat vajenden yapılırsa yatış süresi 1-2 gün, iyileşme süresi 2-3 haftayı buluyor.
Radikal histerektomi: Bu ameliyattta rahim, etrafındaki dokular ve vajenin üst kısmıyla birlikte çıkarılıyor.Tümör rahmin ağzına veya çevredeki dokulara yayılmış ise bu ameliyat yapılıyor. Ameliyatı vajenden yapmak mümkünse de çoğu zaman karından gerçekleştiriliyor. Hastanede kalış süresi ortalama 7 gün sürüyor. Rahim alındığı için bu ameliyattan sonra hamile kalmak mümkün olmuyor. Nadiren oluşsa da; fazla kanama, yara enfeksiyonu ve çevre organlara zarar verme gibi komplikasyonlar gelişiyor.

Lenf nodu (düğümü) çıkarılması (disseksiyonu):

Bu ameliyat ile alt batın ve kalpten vücuda kan taşıyan ana damar etrafındaki lenf nodları kanser hücresi taşıyıp taşımadıklarını incelemek için çıkarılıyor. Ameliyat genellikle diğer ameliyatlar için kullanılan aynı karın kesisinden gerçekleştiriliyor. Eğer rahim vajinadan çıkarılmış ise bu lenf nodları aşağıda belirtilen yöntem ile çıkarılabiliyor.

Laparoskopik lenf nodu çıkarılması:

Bu yöntemle karından yapılan küçük kesilerden sokulan ince borular ile batın ve alt batının içi inceleniyor. Borulardan sokulan ince aletler ile lenf nodları çıkarılıyor. Bu yöntem hastanın iyileşme süresini kısaltıyor. Yöntemin endometriyal kanserin alışılagelmiş tedavisi olan açık cerrahi kadar etkin olup olmadığına dair çalışmalar sürüyor. Günümüzde pek çok doktor bu metodun başarısına inanarak yöntemi hastalarına öneriyor

Radyasyon tedavisi:

Radyasyon tedavisi yüksek enerjili ışınlarla kanser hücrelerini öldürme veya küçültme metodudur. Radyasyon vücudun dışından (eksternal radyasyon) veya tümörün yakınına yerleştirilen radyoaktif maddelerden (brakiterapi ile ) uygulanabiliyor. Bazı durumlarda her iki metottan birlikte yararlanılıyor. Sadece vajenin üst üçte bir kısmını tedavi etmek gerektiği durumlarda vajen yoluyla o bölgeye radyoaktif madde yerleştirirliyor. Bu yöntemle rektum (bağırsağın alt kısmı) ve mesane gibi komşu organlara zarar riski azdır. Eğer ameliyat sırasında test edilen batın içi sıvıda kanser hücreleri saptanırsa, ameliyat sonrası batin içine radyoaktif sıvı verilebiliyor. Bu durumda eksternal radyasyon tedaviye eklenmemeli. Eksternal radyasyon tedavisi için genellikle haftada 5 gün olmak üzere 4 veya 5 haftalik süre gerekiyor. Tedavinin her seansı yarım saatten az sürmesine rağmen tedaviye geliş gidişler zor ve yorucu olabiliyor. Eksternal radyasyonun yan etkilerinden herhangi biri oluşursa doktorunuzla görüşün, çünkü genellikle yardım edici çözüm bulunabiliyor.

Yan etikileri:

Halsizlik, ciltte değişiklikler (kızarıklık, diğer renk değişiklikleri), ishal, idrar yapmada zorluk, vajinada cinsel ilişki sırasında ağrıya sebep olabilecek daralma, menopoz, pelvis kemiklerinde zayıflama.

Kemoterapi:

Kemoterapi kanser hücrelerini yok etmek amacıyla kullanılıyor. Genellikle ilaçlar damar yoluyla veya ağızdan uygulanıyor. Kan dolaşımına karışan ilaçlar vücudun değişik dokularına yayılıyor. Kemoterapi yayılmış olan kanserin tedavisinde yararlı olan bir yöntem.

Hormonal tedavi:

Progesteron gibi ilaçlar kanser hücrelerinin büyümesini yavaşlatmak için kullanılıyor. Bu ilaçlar genellikle ağızdan alınıyor. Birçok kadında tedavi gereği cerrahi olarak her iki yumurtalık çıkarılıyor veya radyasyon tedavisi sonucunda yumurtalıklar çalışmaz duruma geliyor. Bunun sonucunda da vücuttaki östrojen miktarı azalıyor ve kanser hücrelerinin büyümesi duruyor.

Nüks ederse:

Nüks ettiğinde uygulanacak tedavi nüks etme yerine ve büyüklüğüne bağlı olarak değişiyor. Eğer kanser sadece alt batında nüks etmiş ise, radyasyon tedavisi başarılı olabiliyor. Nüks daha yaygınsa genellikle hormonal tedavi veya kemoterapi uygulanıyor. Yeni tedavi şekilleri için düzenlenen klinik çalışmalara katılmak da bir diğer seçeneği oluşturuyor.
Hastanın cerrahi tedavi olmasına engel tıbbi bir durum varsa, hormonal tedavi ile beraber veya yalnız başına radyasyon tedavisi uygulanabiliyor. Bu hastaların tedavideki başarı şansı cerrahi olan hastalar kadar iyi değil.

KAYNAK: Anadolu Sağlık Merkezi