[umut]

Sungurbey Camisi İlhanlılar Devrinde Niğde Valisi bulunan Sungurağa tarafından 1335 tarihinde yaptırılmıştır. Cami 18. yüzyılın ortalarında büyük ölçüde değişikliğe uğramıştır. Eski halinde üçerden iki sıra halinde ayaklarla (sütun) uzunlamasına üç sahna ayrılmakta idi ve yan sahınlar yıldız tonozlarla örtülü olup, orta sahın üzerine pencereli dört kubbe bulunmakta idi. Caminin doğusundaki ana portalde bir çift minare mevcuttu. Yangın sırasında caminin kubbeleri dağılmış, bunları destekleyen ayaklarla birlikte yıkılmıştır. Bugün bu ayakların yerine dört sıra ağaç direkler konulmuş, üzeri alçı ve harçla sıvanmıştır. Caminin üstü ise oluklu kiremitlerden bir çatı ile örtülmüştür.





Caminin doğudaki kapısı sivri (Haç Tonoz) çarpraz tonozla örtülmüş ve iki minarenin üst temelleri ile sınırlanmıştır. Kapının cephe kemeri üstünde caminin kitabesi bulunmaktaydı. Bugün yangından dolayı tamamen silinmiştir. Kapının genel görünüşü Erzurum Çifte Minare ve Sivas medreselerinin portallerine benzemektedir. Yangında yapı çatı hizasından yıkılmış olduğundan, bugün eski minarelerin gövdelerinden iz kalmamıştır. Yalnız portaldeki revakın yanındaki kalın üst temelde, minarenin burma merdivenleri korunabilmiştir.




Kuzey duvarının içine yapılmış minareyle dışarı açılan bir mahvel vardı; bugün kapıları örtülmüştür. Caminin güneydoğusunda yerden 3,5 metre yükseklikte altta 8 üstte 16 yüzlü, dışarıdan ve caminin içinden kapısı bulunan bir türbe vardır. Muhtemelen camiyi yaptıran Sungur Ağa için yapılmıştı;fakat bugün boştur. Türbenin üstü 8 yüzlü bir piramitle örtülüdür. Teknik dekor bakımından iki unsur görülmüştür. Sütun başlıkları korint tarzında olup eskidir. Arka kısmında bir mahfil kısmı vardır. Üst kısmı birbirine yanaşık ağaç kütüklerle örtülmüş olup toprak damlıdır. Kuzeydoğu köşesinde kare planlı bir minaresi vardır. Kitabesinden 1452 tarihinde yapıldığı anlaşılmakta olup, daha sonra Afife Hanım adına biri tamir ettirildiği için, adı Hanım cami olarak bilinir.


Sungurbey Cami bahçesinde, kısaca anlattığımız gibi, caminin güneydoğu duvarına bitişik olan türbe, cami ile birlikte 1335 yılında Sungur Ağa’nın türbesi olarak yapılmıştır. Fakat bugün tamamen boştur. Türbenin dışarıya ve caminin namaz yerine açılan iki kapısı vardır. İçi sekiz köşeli bir oda olup, yarım daire bir kubbe ile örtülmüştür. Sekizgen yapının dış köşelerinde ince sütunceler yer almaktadır. Gövdesinin üstünde yine sütuncelere dayanan onaltıgen bir kasnak ve bunun da üzerinde sekizgen piramit bir üst yapı yer alır.