Keneyi ısırdığı yerden çıkarırken dikkat
Keneyi ısırdığı yerden çıkarırken dikkat
Son dönemlerde bazı bölgelerde "Kırım- Kongo Kanamalı Ateşi" hastalığına yol açan kenelerin neden olabileceği zararlardan korunmada, doktora ulaşılamaması halinde ısırdığı yerden dikkatli şekilde çıkarılmasının önemli olduğu bildirildi.
Uludağ Üniversitesi (UÜ) Veteriner Fakültesi Parazitoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Levent Aydın son günlerde bazı bölgelerde keneler tarafından insanlara aktarılan "Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi" olarak bilen hastalığın sık gündeme geldiğini söyledi.
Aydın, "nairovirüs" soyunda virüslerin oluşturduğu bu hastalığın hayvanlarda daha sık görüldüğünü ifade ederek, ilk olarak 1944’de Kırım’da ve daha sonra 1956’da Kongo’da görülen hastalığın her iki bölgenin adıyla anıldığı kaydetti.
Hastalığın insanlara taşıyan "hyalomma" cinsi kenelerin özellikle ilkbahar-yaz döneminde aktif olduklarını vurgulayan Aydın, bu kenelerin büyükbaş hayvanlarda çok sık görüldüğünü kaydetti.
Aydın, kenelerin, vücutta bir bölgeyi ısırmadan önce, anestezik etkili bir maddeyi o bölgeye bıraktığını ifade ederek, şöyle konuştu:
"Kene, ısırdıktan 16-24 saat sonra taşıdığı patojen etkeni bulaştırma kapasitesine ulaşır. Bu yüzden özellikle hayvancılıkla iç içe olan insanlar ile pikniğe gidenlerin veya arazilerde dolaşanların ilk 16 saat dolmadan vücutlarında kene aramaları şarttır. Özellikle ilkbahar-yaz aktiviteli keneler vücut derisinin ince ve nemli olan bölümlerini (kasık, koltukaltı) tercih ederler. Dişi keneler kan emdikçe büyüdükleri için kolaylıkla fark edilirler. Erkekler ise zırhla kaplı oldukları için 4-5 milimetre büyüklüğü geçmez, bu yüzden gözden kaçabilirler. Vücutlarında kene olduğunu fark eden kişiler hemen doktora başvurmalıdırlar." Doktora ulaşılamayan durumlarda, kenelerin usulüne uygun şekilde ısırdıkları bölgeden çıkarılmalarının önemine işaret eden Aydın, şunları kaydetti:
"Doktora gidilemediği takdirde, kene, kafası koparılmadan alınmalıdır. Bunun için bir pamuğa yağ (çiçek, zeytin, mısırözü)emdirilip kenenin üzerine kapatılır. Kenenin nefes alamaması için 5 dakika kadar beklenip, ısırdığı yönün tam tersi yönde ani bir hamleyle çekilip alınır. Yapay ısı uygulamak, örneğin sigara ateşi değdirmek ve keneyi sıkmak tehlikelidir. Çünkü, kenelerin kafalarının alt bölgesinde tükürük bezleri mevcuttur. Bu bezlerde de toksinler bulunur. Kenenin kafası koparıldığında veya sigara ateşi değdirildiğinde, bu toksinler serbest kalarak, vücuda dağılırlar." Doç. Dr. Aydın, özellikle yağışların arttığı ayları takiben kene popülasyonunun çoğalması ve buna bağlı olarak taşıdıkları hastalık etkenlerinin sıkça görülmesinin doğal olduğunu belirterek, bu hastalıkların önüne geçmede, kenelerle periyodik mücadelenin düzenli yapılması ve riskli bölgelerdeki insanların bilinçlendirilmelerinin büyük önem taşıdığını söyledi.